iPad စထွက်တုန်းက iBook ကို Steve Jobs က မိတ်ဆက်ခဲ့တယ်။ iBook မှာ epub ပဲ support လုပ်မယ်လို့ ဆိုတုန်းက ဘာလို့ PDF မဟုတ်တာလဲဆိုပြီး မကျေမနပ်ဖြစ်ဘူး။ epub ဆိုတာကိုတော့ stanza ကို သုံးဘူးတော့ သိတယ်။ iPad မထွက်ခင်တုန်းက စာအုပ် အချို့က epub version ဖြစ်နေလို့ stanza နဲ့ ဖတ်ဖူးသလို epub ကိုလည်း pdf ပြောင်းပြီး ဖတ်ဖူးတယ်။ အဲတုန်းကတော့ epub ကို ဘာကြောင့် သုံးသင့်တယ်ဆိုတာ မသိသလို PDF ဟာ အပြည့်စုံဆုံးလို့ပဲ ထင်ခဲ့တယ်။

iPad ဝယ်ပြီးတော့ iBook ကို သုံးရင် iBook ရဲ့ စာရွက်လှန်ပြီး ဖတ်တာလေးကို သဘောကျလာတယ်။ pdf reader မှာက အဲလိုမျိုး မရသေးဘူး။ သို့ပေမယ့် စာအုပ်တော်တော်များများက pdf တွေပဲ ဖြစ်နေတာကြောင့် epub စာအုပ်တွေကို မဖတ်ဖြစ်ဘူး။ နောက်ပိုင်း iBook မှာ PDF support လုပ်တော့ iBook နဲ့ပဲ pdf တွေ ဖတ်ဖြစ်လာတယ်။ သို့ပေမယ့် နောက်ပိုင်း ထွက်လာတဲ့ စာအုပ်တော်တော်များများက ePUB version တွေပါလာတယ်။ အထူးသဖြင့် Rework စာအုပ်ကို epub version ရပြီး epub နဲ့ ဖတ်မှ epub ကို သဘောကျသွားတာ အမှန်ပဲ။

epub က PDF ထက်စာရင် size ပို ကျုံ့တယ်။ နောက်ပြီးတော့ စာလုံးပုံစံ အဆင်ပြေတာနဲ့ ဖတ်လို့ရတယ်။ font size အမျိုးမျိုး ပြောင်းဖတ်လို့ရတယ်။ Nook Color မှာဆိုရင် PDF ထက်စာရင် epub version က ဖတ်ရတာ ပိုအဆင်ပြေတယ်။ iBook နဲ့ စာဖတ်တဲ့ အခါမှာ စာအုပ် အစစ်ကို ဖတ်ရသလိုပဲ အဆင်ပြေတယ်။ PDF ထက်စာရင် စာတွေ ဖတ်ရတာ အဆင်ပြေတယ်ဆိုတာကို သိလာတယ်။

epub ကို စိတ်ဝင်စားလို့ epub စာအုပ် တစ်အုပ်ဘယ်လိုလုပ်ရလဲဆိုတာကို လေ့လာကြည့်တော့ ပိုပြီး သဘောကျသွားတယ်။ epub စာအုပ် တစ်အုပ်ဆိုတာက တကယ်တန်းတော့ HTML နဲ့ CSS ပါပဲ။ HTML , CSS နဲ့ ရေးထားတာကို zip ချုံ့လိုက်တယ်။ ပြန်ဖတ်တော့ zip ကိုဖြည့်ပြီး html ကို ဖတ်တယ်။ ရိုးရိုးလေးနဲ့ ရှင်းရှင်းလေးပဲ။ ဒါကြောင့် ရှုပ်ထွေးမှု သိပ်မရှိဘူး။ Developer လွယ်လွယ်ကူကူ epub reader ကို ရေးနိုင်တယ်။ epub က အနာဂတ် ebook တွေရဲ့ အစ ဆိုတာ epub ကို လေ့လာရင်း သိသွားတယ်။

epub မှာ pdf ထက် သာပြီး လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းတွေ ရှိလာတယ်။ ဥပမာ။။ video တွေကို run လို့ ရလာတယ်။ နောက်ပြီး interactive တွေ ဖန်တီးလို့ရလာတယ်။ ဥပမာ။။ ကျွန်တော် HTML စာအုပ် ရေးခဲ့တုန်းက example တွေကို image တွေနဲ့ ပြခဲ့ရတယ်။ HTML မှာဆိုရင် image နဲ့ ပြစရာမလိုပဲ real result ကို တစ်ခါတည်း တွေ့မြင်ရလိမ့်မယ်။ epub က အခုမှ အစ ပဲ ရှိသေးတဲ့အတွက်ကြောင့် သိပ်ပြီးတော့ ပြည့်စုံမှု မရှိသေးသလို လိုအပ်မှုတွေလည်း အများကြီးရှိသေးတယ်။

ePUB converter

လက်ရှိ Pages, InDesign တို့မှာ export to epub တွေ ပါလာပြီ။ LibreOffice ရဲ့ milestone မှာလည်း export to epub ပါလာပြီ။ လွယ်လွယ်ကူကူ ပြောင်းလို့ရတဲ့ converter ကတော့ calibre ပဲ။ သူ့ကို သဘောကျတယ်။ ဖန်တီးရတာ လွယ်သလို လိုအပ်သလို ပြုပြင်မှုလေးတွေပါရတယ်။ pdf , odt ကနေ epub ကို လွယ်လင့် တကူပြောင်းလို့ရတယ်။ InDesing ဆိုရင် iBook epub လုပ်ဖို့အတွက် သင့်တော်တဲ့ editor ဆိုလည်း မမှားဘူး။ iBook မှာ စာအုပ်ရောင်းမယ်ဆိုရင် epub format ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။ သို့ပေမယ့် US တစ်ခုတည်းသာ အခုအချိန်မှာ ရသေးတယ်။ Kobo store က စာအုပ်တွေကလည်း epub version တွေပဲ။ ဒါကြောင့် epub version ကို converter တွေနဲ့ လွယ်လင့် တကူ ပြောင်းလို့ရနေပါပြီ။

ePUB and Myanmar

လက်ရှိ မြန်မာစာအုပ်တွေကတော့ epub အတွက် မထွက်သေးဘူး။ မထွက်သေးဘူးဆိုတာကလည်း မြန်မာစာ မပေါ်တာကြောင့်လည်း ပါတယ်။ နောက်ပြီး ipad , nook color, sony reader တို့ကို အသုံးပြုတဲ့သူတွေလည်း အရမ်းနည်းသေးတယ်။ နောက်တချက်က မြန်မာစာအုပ် ebook ဆိုရင် တော်တော်များများက ခွင့်ပြုချက်မရပဲ ဖြန့်ဝေနေတာများတယ်။ ပထမဆုံး မြန်မာစာ epub စာအုပ် အဖြစ် ရွှေတိဂုံ သမိုင်းကို ထုတ်ထားပေးခဲ့တယ်။ Nook Color နဲ့ iBook တို့မှာ ဖတ်ဖို့အတွက်ပါ။ အဲဒါကတော့ MMepub မသုံးပဲနဲ့ manual စမ်းပြီး ပြောင်းထားတာ။ အဲဒီလိုမျိုး ပြောင်းရင်းနဲ့ manual အစား program နဲ့ ပြောင်းလို့ရအောင် MMepub ကို ရေးဖြစ်ခဲ့တယ်။ အခု MMepub က calibre ပါ support လုပ်ထားတယ်။ calibre ကနေ ထွက်လာတဲ့ epub ကို ဇော်ဂျီ font support လုပ်အောင် ဖန်တီးထားပေးတယ်။

အချိန်ရရင်တော့ epub စာအုပ် တစ်အုပ် manual ဘယ်လိုလုပ်ရလဲဆိုတာ ရေးပေးချင်သေးတယ်။ အမြန်ဆုံး သိချင်ရင်တော့ wiki မှာဖတ်လို့ ရတယ်။ wiki မှာ ရှင်းပြထားတာ တော်တော်ပြည့်စုံတယ်လို့ ဆိုရမယ်။ epub က နောင်တချိန်မှာ ebook လောက အတွက် အပြောင်းအလဲ တစ်ခု ဖြစ်လာမယ်ဆိုတာ သေချာသလောက်ပါပဲဗျာ။